Twee potige Friese kerels, in de bloei van hun leven zitten nu geknakt aan tafel. Peter en Jos zijn beiden geveld door QVS. Geen lichaamskracht meer, nauwelijks energie, slecht geheugen, beiden verloren hun baan, met een stevig verlies aan inkomen als gevolg en Jos kostte het zelfs zijn huwelijk. Boos zijn ze, ontzettend boos over de onrechtvaardigheid die hen is overkomen.

Begin 2010 schakelt de Friese hoofdaannemer van de ruimingen op Nederlandse geitenboerderijen hun bedrijven in als onderaannemer. Peter werkt als voorman bij een reinigingsbedrijf. Dat wordt ingehuurd om de vrachtwagens, hekken en verreikers te ontsmetten. Als blijkt dat zijn collega’s te veel uren moeten maken, springt hij in. ‘Ik had nog slechte herinneringen aan de ruiming van kippen en wilde daarom liever niet meewerken aan de ruiming van de geiten. Maar toen mijn collega’s onverantwoord veel overuren moesten maken, ben ik toch een keer of 9 naar Brabant gegaan om mee te werken.’

Vuile toiletten
Het bedrijf van Jos levert onder andere mobiele toiletten aan bouwplaatsen en evenementen. Die worden nu geleverd op de boerderijen waar geruimd wordt. Jos: ‘En na afloop gewoon vuil weer meegenomen en op een open aanhanger door het hele land gereden, terug naar Friesland. Niemand wist echt waar hij mee bezig was.’ Peter beaamt dit. ‘Als ik het vergelijk met de zorgvuldigheid waarmee kippen werden geruimd, dan was de aanpak hier ronduit slordig. Op de erven liepen mensen in beschermende kleding en gewone kleding gewoon door elkaar. Aan de koffie zaten we zij aan zij, de witte pakken, in laarzen met stront er nog aan, en wij in ons gewone kloffie.’

Trieste balans
Jos wordt al snel ziek. ‘In maart 2010 was ik bij het minste of geringste moe en stond het zweet mij steeds op de kop.  Toen ik mijn huisarts vroeg mijn bloed te onderzoeken op Q-koorts, moest hij lachen. Maar in april bleek dit wel het geval te zijn. Ik heb geprobeerd om te blijven werken, maar het ging niet. Uiteindelijk moest ik me ziek melden, anders waren er ongelukken gebeurd. Na twee jaar volgde ontslag en een WIA keuring; een volstrekt lachertje. Ze zien een grote kerel zitten en verklaren je grotendeels arbeidsgeschikt. Maar ik kon volstrekt niet werken, was doodmoe, vergeetachtig, had helemaal geen kracht meer. Mijn vrouw had daar geen begrip voor. Uiteindelijk zijn we gescheiden.’ Nu, ruim 5 jaar later, leeft Jos van een bijstandsuitkering, voelt hij zich fysiek wat sterker en probeert hij wat te werken.  Maar dat valt niet mee. ‘Er is geen werkgever die het risico met mij wil lopen, bang dat ik weer ziek word.’ Het is een zeer trieste balans die Jos opmaakt. Hij is zichtbaar aangedaan. Q-koorts ontwrichtte zijn leven volledig en niemand die zich daar wat van aan lijkt te trekken. Alleen in de begeleiding vanuit Q-support vindt hij een luisterend oor. ‘ Maar die gesprekken zijn soms ook confronterend. Je realiseert je hoe je ervoor staat. Meestal heb ik nadien een stevige koppijn.’

Ook ziekenhuis onbekend met Q-koorts
Begin 2010 brengt Peter soms hele dagen vrijwel onbeschermd op een geitenboerderij door. ‘ Wij droegen uitsluitend beschermende kleding tijdens het werk. Verder niet. Daarna konden we in de kantine gaan zitten wachten tot er weer iets gereinigd moest worden.’  Dat wordt hem in april fataal. Hij komt zwetend thuis en al een paar dagen later heeft hij meer dan veertig graden koorts. Via de huisartsenpost belandt hij in het ziekenhuis. Maar de mededeling dat hij waarschijnlijk Q-koorts heeft, verontrust het ziekenhuis dermate dat ze hem niet op durven nemen. Peter moet doodziek uren wachten op de Eerste Hulp, totdat er een kamertje beschikbaar is met een eigen luchtsysteem.  De onbekendheid met deze ziekte blijft hem parten spelen. Hij blijkt een zware longontsteking te hebben en als zijn bloed, op zijn eigen verzoek wordt getest op Q-koorts, blijkt hij positief. Na vier dagen wordt hij uit het ziekenhuis ontslagen en neemt hij een zware antibioticakuur mee naar huis.

Nog eens twee jaar Ziektewet
‘Maar ik werd niet beter’, vertelt hij. ‘Ik was gewoon van de wereld. Geen energie, doodmoe, mijn geheugen werkte niet, had enorme hoofdpijn en ik hield last van mijn longen. Ik raakte gedesoriënteerd en kreeg black outs. Harde geluiden verdroeg ik niet. Tijdens een familie-uitje naar het overdekte zwembad, ben ik in het kleedhokje blijven zitten. Ik werd gek van de herrie.’ Na twee maanden probeert Peter weer aan het werk te gaan. ‘Ik ben altijd een harde werker geweest. Hield van de lastige klussen, daalde af in 20 meter diepe voedersilo’s om ze te reinigen. Thuis zitten was niets voor mij. Maar het ging heel erg moeizaam. Na verloop van tijd volgde een re-integratieplan. Maar het programma van Ciran ging te snel voor mij, werkte averechts. Doordat ik tussentijds beter ben gemeld, kon ik nog eens twee jaar een beroep doen op de Ziektewet.’

Werkgever onverzekerd
Als die tweede periode voorbij is, volgt ontslag. Dat heeft Peter diep geraakt. ‘Ik heb 25 jaar heel hard voor deze baas gewerkt. Dan ligt er opeens, zonder mededeling vooraf en zonder afscheid of zelfs maar een handdruk, een ontslagbrief op de mat. Terwijl ik ziek ben geworden door mijn werk. Mijn werkgever heeft me daarheen gestuurd, zonder goede instructies of voorschriften. Er hebben mensen veel geld verdiend aan deze klus en wij krijgen de rekening gepresenteerd. Maar mijn werkgever is hier niet voor verzekerd en speelt nu verstoppertje. Ik heb woede, heel veel woede. Dit heeft mij en mijn gezin kapot gemaakt, onze kinderen hebben hier ook al 5 jaar last van; geen vakanties of uitjes met papa. Omdat ik dat niet aan kan. Mijn vrouw is gaan werken, maar ons gezamenlijke inkomen is nog beduidend lager dan wat we eerst hadden. En ik ben nog steeds niet beter. Ik probeer met wat sporten weer voorzichtig aan mijn conditie te bouwen. Maar het luistert nauw. Als ik over mijn grenzen ga, moet ik dat weer erg bezuren. Hoe mijn toekomst er uit ziet? Daar durf ik nog niet echt over na te denken.’

* in verband met de privacy hebben wij de namen van beide personen gefingeerd.